Phong cách lãnh đạo của Jack Ma và câu chuyện về sự nghiệp của ông là đề tài không quá xa lạ trong giới kinh doanh. Hãy cùng Fastdo tìm hiểu về triết lý kinh doanh cũng như phong cách lãnh đạo của vị tỷ phú người Trung Quốc này thông qua bài viết sau đây nhé!
1. Câu chuyện của Jack Ma và Tập đoàn Alibaba
Jack Ma là một tỷ phú, doanh nhân và nhà từ thiện nổi tiếng người Trung Quốc. Hiện tại, Jack Ma được công nhận là 1 trong 10 tỷ phú nổi tiếng và 1 trong 25 doanh nhân quyền lực nhất Châu Á. Tuy không còn giữ trách nhiệm tại Alibaba và ít công khai tham gia hoạt động kinh doanh trong nước, Jack Ma vẫn khiến thế giới ngưỡng mộ vì khả năng lãnh đạo tài ba của mình.
Khởi đầu là một giáo viên tiếng Anh, với tư duy thức thời, Jack Ma đã nhận ra tiềm năng của Internet và thương mại điện tử lúc bấy giờ. Năm 1995, ông sang Mỹ học hỏi chuyên sâu về thương mại điện tử và Internet. Năm 1999, Jack Ma cùng bạn bè thành lập Alibaba với quy mô nhân sự chỉ vỏn vẹn 13 người.
Ban đầu, Alibaba chỉ tập trung vào việc phát triển các cửa hàng kinh doanh trực tuyến. Sau khi nền tảng ổn định và có thành tựu nhất định, Jack Ma bắt đầu lấn sân sang lĩnh vực truyền thông, giải trí, thể thao… bằng cách thâu tóm nhiều Doanh nghiệp đang hoạt động tại lĩnh vực đó.
Hiện nay, mạng lưới kinh doanh của Alibaba đã phát triển mạnh mẽ khắp toàn cầu với quy mô hơn 36000 nhân viên. Mạng lưới thương mại điện tử của Alibaba có sức ảnh hưởng toàn thế giới, đặc biệt nguồn thu lớn nhất của tập đoàn này đến từ Taobao, 1688 và Alibaba.com. Đặc biệt, Taobao hiện nay đang dần trở nên phổ biến ở Việt Nam khi nó là một trong những sàn thương mại điện tử chuyên về hàng nội địa Trung Quốc với giá cả phải chăng, loại hàng đa dạng và phong phú.
2. Những yếu tố tạo nên sự thành công của Jack Ma
Không thể phủ nhận, Alibaba thành công được như ngày hôm nay phần lớn đều nhờ vào phong cách lãnh đạo của Jack Ma. Sau đây là hai tiêu chí lớn tạo nên sự thành công của Jack Ma trong việc dẫn dắt Doanh nghiệp đi lên, bao gồm kỹ năng quản trị sự chuyển đổi và tâm thái luôn lạc quan, tích cực.
2.1 Kỹ năng quản trị sự chuyển đổi
Jack Ma sở hữu kỹ năng quản trị sự chuyển đổi tuyệt vời. Ông hiểu rằng, thay đổi là chìa khóa để dẫn dắt Doanh nghiệp đến thành công. Do đó, dù có thể phải đối mặt với nhiều khó khăn, Jack Ma vẫn giữ vững niềm tin và chấp nhận tạo ra những sự đổi mới trong Alibaba.
Có thể nói, bước thay đổi đầu tiên trong cuộc đời của Jack Ma chính là việc thành lập Alibaba. Trong quá trình điều hành thương hiệu của mình, ông nhận ra tầm quan trọng của việc thấu hiểu nhu cầu khách hàng và sự hỗ trợ của công nghệ. Do đó, ông chấp nhận thay đổi về quy trình vận hành để đưa Alibaba lên một bậc thang cao hơn.
Mô hình kinh doanh ban đầu của Alibaba chỉ là B2B. Qua nhiều năm điều hành, Jack Ma luôn nhanh nhạy trong việc nhận ra những thay đổi của thị trường. Từ đó, ông mở rộng quy mô để phục vụ khách hàng B2C, thậm chí là C2C một cách trơn tru nhất, nhờ vào kỹ năng quản trị sự chuyển đổi tuyệt vời của mình.
2.2 Luôn lạc quan và tích cực
Một trong những yếu tố đặc biệt tạo nên sự thành công của Jack Ma đó là luôn suy nghĩ tích cực. Thành công như hiện tại của Jack Ma không phải là điều mà ông dễ dàng đạt được.
Từng bị từ chối khi xin việc tại KFC, bị Harvard từ chối dù đã 10 lần nộp đơn xin học nhưng vị tỷ phú này không bao giờ bỏ cuộc. Ngược lại, ông lấy những thất bại đó là động lực để bản thân phát triển hơn. Đó chính là lý do khiến ông có được vị thế tuyệt vời như ngày hôm nay.
3. Phong cách lãnh đạo mà Jack Ma theo đuổi
Điểm dễ thấy nơi phong cách lãnh đạo của Jack Ma chính là sự tiếp thu, lắng nghe ý kiến của mọi nhân viên. Jack Ma luôn tôn trọng mọi ý tưởng và tinh thần sáng tạo của các nhân viên dưới quyền. Điều đó khiến nhân viên cảm nhận được công nhận. Do đó, họ càng trung thành, cống hiến tận lực, tận tâm cho tổ chức.
Jack Ma đã từng theo đuổi phong cách cầm quyền độc đoán trong quá khứ. Nhưng ông nhận ra rằng, sự độc đoán chỉ làm mai một và sụt giảm nhiệt huyết của nội bộ. Vì thế, Jack Ma cho phép mọi nhân viên đều tham gia vào việc ra quyết định. Ông tin rằng, ý tưởng xuất phát từ bản thân họ sẽ là động lực để họ làm việc hết sức mình.
Bên cạnh đó, Jack Ma còn là người có khả năng truyền lửa nhờ tài diễn thuyết cực kỳ lôi cuốn. Cùng với tầm nhìn xa trông rộng, Jack Ma với phong cách lãnh tuyệt vời của mình đã thực sự đưa Alibaba phát triển toàn diện từ bên trong lẫn bên ngoài.
4. Các đặc điểm trong phong cách lãnh đạo của Jack Ma
Phong cách lãnh đạo của Jack Ma đã trở thành nguồn cảm hứng của nhiều nhà lãnh đạo trên thế giới. Sau đây là những đặc điểm rõ rệt nhất trong cách dẫn dắt đội ngũ của vị tỷ phú người Trung Quốc này:
4.1 Là một nhà lãnh đạo thực thụ
Trên cương vị lãnh đạo, Jack Ma tâm niệm rằng không cần quá nghiêm túc khi đã đứng ở vị trí cao nhất. Thay vào đó, ông sẽ là người bạn đồng hành, người truyền lửa, truyền động lực và cho nhân viên thấy sự quan tâm, thấu hiểu từ lãnh đạo đối với cấp dưới.
Ông giúp mọi nhân tố trong tổ chức đều nhận thức được vai trò và điểm mạnh của chính mình. Đồng thời, Jack Ma cũng khuyến khích nhân viên làm việc với tâm thế thoải mái nhất. Ông cho phép mọi ý tưởng táo bạo, thậm chí là trồng chuối trong văn phòng, miễn là kích thích được tinh thần làm việc tích cực của nội bộ.
4.2 Nhìn nhận mọi thứ dưới góc nhìn của khách hàng
Jack Ma nhận ra rằng, mục tiêu cuối cùng mà Doanh nghiệp theo đuổi nên là khách hàng. Do đó, ông đã đề ra những chiến lược kinh doanh dựa trên góc độ là người tiêu dùng chứ không phải người làm công nghệ. Tư duy này giúp Jack Ma đưa ra những sản phẩm có tính thực dụng cao, đáp ứng được thị hiếu chung của khách hàng.
4.3 Một lòng theo đuổi sứ mệnh quan trọng
Sứ mệnh lớn mà Jack Ma vẫn luôn theo đuổi là khôi phục lại tinh thần dân tộc và nền văn hóa đáng tự hào của Trung Hoa. Đây là những giá trị tinh thần đã dần bị mài mòn từ thời của chủ tịch Mao. Chính vì sứ mệnh cao cả đó, Jack Ma mới duy trì được nhiệt huyết và sự tích cực để truyền lửa cho các thế hệ nhân viên.
Trong quản trị nhân sự, Jack Ma luôn đấu tranh để bài trừ nạn tham nhũng. Đồng thời, ông cũng không ngần ngại chia cổ phần Alibaba cho các nhân viên gắn bó lâu dài với tổ chức. Đây là phong cách lãnh đạo điển hình của tinh thần win – win nơi Jack Ma, khi mọi cá nhân tham gia tổ chức đều nhận được lợi ích đồng đều.
Tại Alibaba, từ nhóm chuyên gia kỹ thuật và chuyên gia cao cấp trở lên được công ty chia cho cổ phiếu. Cụ thể, nhóm chuyên gia kỹ thuật sẽ được nhận 1000 cổ phiếu và sử dụng sau 4 năm. Trong khi đó, nhóm chuyên gia cao cấp sẽ được chia 2000 cổ phiếu, toàn quyền sử dụng sau 4 năm. Đặc biệt, nhóm chuyên gia lâu năm tại Alibaba có đặc quyền được thương lượng về số cổ phiếu muốn nhận.
>>> CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: Điểm sáng trong phong cách lãnh đạo của Phạm Nhật Vượng là gì mà khiến VinGroup phát triển như vậy?
4.4 Ưu tiên tuyển dụng những nhân sự đầy nhiệt huyết
Jack Ma luôn ưu tiên chọn đội ngũ nhân sự phù hợp với văn hóa công ty và định hướng phát triển chung hơn là những cá nhân xuất sắc. Đối với ông, thái độ quan trọng hơn trình độ. Ông luôn tạo điều kiện cho những nhân viên có sự nhiệt huyết, hăng hái và chăm chỉ, cùng mong muốn cống hiến cho công việc, cho tổ chức.
Đồng thời, Jack Ma cũng coi trọng kinh nghiệm và hành động thực tế hơn là bằng cấp trên giấy tờ. Nhờ tiêu chí tuyển chọn nhân tài đó mà Jack Ma sở hữu được đội ngũ nhân viên chất lượng đồng đều, giúp tổ chức phát triển mạnh mẽ. Trong đó, mỗi người đều có sự nhiệt huyết, nỗ lực, luôn sẵn sàng phục vụ khách hàng tận tâm, tận lực nhất.
4.5 Đoàn kết tổ chức theo mục tiêu chung
Khi chưa có gì trong tay, làm sao để có sự đồng lòng, đồng tâm trong tổ chức? Việc định hướng mọi người hiểu và đi theo lý tưởng của Jack Ma ở thời điểm khởi đầu rất khó đạt được. Do vậy, Jack Ma đã chia nhỏ mục tiêu sao cho phù hợp với hoàn cảnh hơn, tiếp cận được với nhiều người hơn.
Nhờ phong cách lãnh đạo của Jack Ma mà đội ngũ nhân sự biết được vai trò của họ trong tổ chức là gì, họ là ai, họ cần làm gì để cống hiến vì mục tiêu chung. Từ đó, Jack Ma tạo được sự đoàn kết trong tập thể. Đó là nền tảng giúp tổ chức đạt được những tham vọng và mục tiêu xa hơn nữa.
4.6 Luôn tâm niệm: “Bỏ cuộc đồng nghĩa với thất bại”
Để có một Jack Ma như ngày hôm nay là cả một quá trình dài rèn luyện, kiên trì và không từ bỏ trước khó khăn, thất bại. Vì thế, yếu tố này đã trở nên đặc trưng trong phong cách lãnh đạo của Jack Ma.
Ông cho rằng, không quan trọng kết quả cuối cùng là thành công hay thất bại. Jack Ma chỉ cần trong suốt quá trình không bao giờ bỏ cuộc là bạn đã thành công. Lý tưởng này bắt nguồn từ chính những trải nghiệm đầu đời của Jack Ma. Khi chính ông, vị tỷ phú tài ba của Trung Hoa từng bị Harvard từ chối đến 10 lần.
4.7 Là người có tầm nhìn dài hạn
Một trong những điều tạo nên sự thành công của Jack Ma cũng như các nhà lãnh đạo trên toàn thế giới là tầm nhìn. Tầm nhìn giúp Jack Ma nhìn ra được đường lối, chiến lược đúng đắn giúp Doanh nghiệp trở nên khác biệt trước các đối thủ cạnh tranh.
Tầm nhìn của Jack Ma đã giúp cho Alibaba giành được vị thế tiên phong trong lĩnh vực thương mại điện tử của Trung Quốc. Cũng chính nhờ tầm nhìn này mà ông đã quản trị được bộ máy nhân sự, có được đội ngũ nhân viên đồng thuận, đồng lòng cùng tổ chức phát triển lâu dài.
4.8 Luôn tận hưởng cuộc sống
Từ lâu, Jack Ma đã thấu hiểu được chân lý: “Dành cả đời để làm việc là một điều lãng phí.” Ông tâm niệm rằng, công việc chỉ là một phần cuộc sống và ngoài kia vẫn còn rất nhiều điều để tận hưởng. Do đó, Jack Ma luôn hướng nhân viên làm việc một cách cân bằng và thoải mái nhất, để cấp dưới không quá áp lực và điên cuồng vì công việc.
Jack Ma cho rằng, tiền không phải là mục tiêu của cuộc sống. Người làm việc chỉ vì tiền sẽ luôn áp lực và không bao giờ có được hạnh phúc thật sự. Jack Ma luôn khuyến khích nhân viên đừng chỉ nghĩ đến đồng tiền khi làm việc. Hãy tập trung vào sự phát triển của bản thân hoặc những kỹ năng họ có được trong quá trình cống hiến miệt mài.
4.9 Tránh việc tạo thêm kẻ thù
Để tồn tại trên thương trường chắc chắn không tránh được sự cạnh tranh. Tuy nhiên, một người lãnh đạo tỉnh táo phải biết cách “biến bạn thành thù”. Điều này sẽ đem lại lợi ích từ bên ngoài lẫn bên trong. Hòa hoãn với đối thủ cạnh tranh là cho chính Doanh nghiệp mình một đường lui và nhiều cơ hội hợp tác, làm ăn hơn nữa.
Đứng dưới góc độ là người lãnh đạo, họ phải giữ được tinh thần fair – play thì mới có thể làm gương, để cấp dưới tập trung toàn lực vào công việc. Sẽ chẳng có một nhân viên nào muốn gắn bó lâu dài với một tổ chức luôn muốn hơn thua. Nếu có, họ cũng chẳng còn tâm trí để mà tập trung công việc, nâng cao trình độ chuyên môn.
4.10 Tiền không phải là mục tiêu lớn nhất
Đây là quan niệm khiến phong cách lãnh đạo của Jack Ma rất được lòng nhân viên. Ông tâm niệm rằng, tiền không phải là mục tiêu cuối cùng. Tiền chỉ là phương tiện giúp cho mỗi người đạt được mục tiêu.
Chính quan niệm này khiến Jack Ma luôn giữ được sự tự tin và bản lĩnh trước những biến cố của tập đoàn Alibaba. Bởi tham vọng của ông không dừng lại ở đồng tiền mà là những giá trị cao cả hơn. Sứ mệnh phục hưng nền văn hóa và lòng tự tôn dân tộc là động lực, cũng là mục tiêu lớn nhất cuộc đời Jack Ma.
4.11 Đề cao các giá trị đạo đức
Muốn biết nội bộ ra sao, hãy nhìn vào người lãnh đạo đứng đầu. Lãnh đạo chính là tấm gương để nhân viên noi theo. Lãnh đạo có phẩm chất tốt đẹp sẽ dẫn dắt được đội ngũ có phẩm chất đạo đức tương tự. Đó là điều mà Jack Ma tâm đắc. Vì vậy, ông luôn giữ được hình tượng khiêm nhường, cầu thị, cầu tiến với nhân viên dưới quyền.
Nhìn rộng hơn, những mục tiêu và sứ mệnh mà Jack Ma đặt ra đều có nội hàm rất lớn. Chúng không chỉ giúp nhân viên nhận thức được vai trò, nâng cao năng lực chuyên môn mà còn giúp họ rèn luyện đạo đức một cách tự nhiên. Nội bộ tốt ắt sẽ tạo ra được sản phẩm, dịch vụ mang lại giá trị tốt đẹp nhất cho khách hàng.
4.12 Trao quyền cho nhân viên
Jack Ma thấu hiểu sâu sắc nhu cầu được công nhận, được thấu hiểu ẩn sâu trong mỗi người. Do đó, ông luôn thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối với những nhân viên dưới quyền bằng kỹ năng truyền lửa, truyền cảm hứng sâu sắc.
Sự trao quyền sẽ giúp nhân viên càng thêm tự tin về bản thân và nhận thức được vai trò của họ đối với tổ chức. Bằng cách đó, Jack Ma vô tình củng cố lòng trung thành, sự nhiệt huyết và khuyến khích tinh thần cống hiến mạnh mẽ của họ.
4.13 Gắn liền văn hóa tổ chức với trách nhiệm cộng đồng
Đây cũng là một trong những yếu tố thể hiện tầm nhìn rộng trong phong cách lãnh đạo của Jack Ma. Ông là một trong những người tích cực làm từ thiện nhất Trung Hoa. Lợi nhuận của Alibaba hầu hết làm từ thiện cho lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hóa và môi trường…
Trách nhiệm với cộng đồng là kim chỉ nam và mục đích cuối cùng cho mọi chặng đường phát triển mà Jack Ma hướng tới. Đồng thời, việc này càng giúp củng cố lòng tin nơi đội ngũ nhân viên. Bởi ai cũng có gia đình và cần các chính sách phúc lợi xã hội. Ở một khía cạnh khác, đây cũng là chiến lược giúp Jack Ma rèn luyện đạo đức tập thể.
4.14 Không bao giờ giới hạn bản thân
Tham vọng của Jack Ma không chỉ dừng lại ở thị trường Trung Quốc. Ông muốn đưa Alibaba ngang tầm với GE, Google, Amazon. Chính tham vọng đó đã góp phần tạo nên một Alibaba lớn mạnh như hiện tại.
Phong cách lãnh đạo của Jack Ma là không ngừng nâng cấp bản thân nhằm chinh phục những thử thách cao hơn nữa. Tính cầu tiến, đầy tham vọng này vô hình chung cũng tạo nên động lực và sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến bộ phận nhân viên dưới quyền. Điều này đã giúp Alibaba trở nên “bất khả chiến bại” như ngày hôm nay.
4.15 Không ngừng tìm kiếm các cơ hội mới
Jack Ma nhận thức được rằng, thị trường luôn không ngừng thay đổi, sẽ có rất nhiều thách thức cũng như cơ hội mới trong tương lai. Do đó, tuy rằng Alibaba hiện đang giữ vị trí số một về thương mại điện tử của Trung Quốc, song Jack Ma vẫn muốn nhân viên phải tiếp tục nâng cấp về chuyên môn lẫn công nghệ, không được chủ quan.
Đây là tâm thái của một nhà lãnh đạo có tầm nhìn. Bởi trên thương trường, không có gì là mãi mãi. Một Doanh nghiệp dù có lớn mạnh đến mấy mà không nâng cấp liên tục ắt sẽ lụi tàn nhanh chóng, tựa như trường hợp của Yahoo hay Nokia ở thập kỉ trước.
Quản lý công việc hằng ngày với phần mềm quản lý công việc fTodolist – một giải pháp tích hợp công việc hàng ngày – giao việc -việc được giao trên cùng một hệ thống. fTodolist còn kết nối toàn thể phòng ban với dữ liệu đồng bộ hóa và dễ dàng nhận công việc hàng ngày từ cuộc họp hay kế hoạch.
TÌM HIỂU PHẦN MỀM QUẢN LÝ CÔNG VIỆC fTODOLIST TẠI ĐÂY
5. Những triết lý kinh doanh của Jack Ma
Ngoài những đặc điểm trên thì phong cách lãnh đạo của Jack Ma còn gây ấn tượng bởi những triết lý kinh doanh sâu sắc. Điển hình là một vài câu nói dưới đây:
- “Nếu bạn chủ quan trước đối thủ hoặc quá cao ngạo không cho rằng họ là đối thủ thì bạn sẽ cầm chắc thất bại!”
- “Mọi thành công đều cần có một quá trình. Không một Doanh nghiệp nào có thể thành công nhanh chóng, có chăng cũng chỉ là chiến thắng tạm thời rồi lụi tàn mà thôi.”
- “Một doanh nhân không bao giờ thành công sẽ hội tụ ba yếu tố: tự cao, chủ quan trước thời cuộc và không có tầm nhìn.”
- “Không bán hàng cho người thân hoặc bạn bè. Bởi họ không bao giờ cảm thấy quý trọng giá trị sản phẩm, dịch vụ của bạn càng không biết ơn nếu bạn giảm giá. Họ luôn có suy nghĩ rằng, bạn đang trục lợi từ họ!”
- “Tổ chức của bạn sẽ càng thành công hơn nữa khi được dẫn dắt từ một người đứng đầu có tư duy khác biệt. Họ sẽ quản trị Doanh nghiệp bằng sự tân tiến, sáng tạo và sự đổi mới từ suy nghĩ.”
- “Bạn có thể học hỏi và chắt lọc những điều hay ho, mới lạ từ đối thủ. Song, tuyệt đối không sao chép hoàn toàn ý tưởng của họ. Bởi việc sao chép không bắt nguồn từ tư duy, khối óc của bạn, nó sẽ khiến bạn thất bại hoàn toàn.”
- “Luôn tạo dựng không khí làm việc thoải mái nhất trong nội bộ Doanh nghiệp. Hãy nhớ rằng, tiền có thể cho ta sự thỏa mãn nhất thời, song không bao giờ tạo được hạnh phúc bền bỉ từ bên trong.”
Để dẫn dắt Doanh nghiệp phát triển bền vững, bản thân người đứng đầu phải định hình được phong cách lãnh đạo riêng. Phong cách lãnh đạo của Jack Ma là một trong những tư duy quản trị tân tiến nhất mà mọi nhà quản lý cần học hỏi để đúc rút thành của mình. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham khảo thêm những bài học lãnh đạo khác từ Fastdo.
